در سراسر پهنه نت در مورد علم شطرنج مباحث و مطالب سودمند یا صرفا سرگرم کننده وجود دارد

اما به ندرت یا تقریبا هیج یک مسیری مدون و یا حتی برنامه ای برای تمرین و پیشرفت و چگونگی

تحلیل و آنالیز میزان آن برای علاقمندان و هنرجویان این رشته ارائه نشده است.

در این وبلاگ تلاش اصلی برای ارائه ی این برنامه ی مسیر پیشرفت و دادن اطلاعات و منابع مورد

نظر و همچنین مشاوره و پشتیبانی اعم از حضوری کلاس عمومی یا خصوصی یا مجازی کلاس

اینترنتی از راه دور و غیر حضوری استوار شده است.

تمام سعی و تلاشم بر اینست که مطالب این وبلاگ در هرروز دوبار بروز شود و هربار مطالب جدیدتر

و کاربردی تر ارائه کنم.

پس از شروع کار تالیف و نشر موضوعات پیرامون شطرنج حرفه ای تصمیم به راه اندازی وبسایتی نمودم تا علاقمندان به این رشته ی بینظیر و جذاب و آینده ساز راهی ساده تر و در دسترس بیشتر برای جذب اطلاعات کاربردی و جدید شطرنج و همچنین ارتباط با بنده برای مباحث علمی شطرنج در اختیار شطرنجبازان ،اساتید محترم و علاقمندان عزیز قرار بگیرد.

آموزش تخصصی شطرنج کرج

مفهوم آموزش و یادگیری بازی عمیق شطرنج متاسفانه در کشور ما تا حدی مورد بی مهری و بی توجهی قرار گرفته است

تا جایی که دربرخی شهرها وروستاهای کشوراین رشته ی مهم فکری به بازی یا صفحه ی شیطان

معرفی و اطلاق میشود!!

با مثالی ساده توضیح می دهم که در بلندمدت این رشته ی بلند ذهنی چه تاثیری بر مغز و عملکرد

یک شطرنجباز میگذارد :
تصور کنید برای خرید کتابی اقدام کنید" مثلا شخصی که در شهر کرج  ست دارد قصد خرید

کتاب از انتشارات فرزین که تخصصا کتاب های شطرنج را چاپ و نشر و عرضه می کند رادارد

بسیار ساده و اتوماتیک واربا پاسخ به سئوالاتی ذهن شطرنجباز آنالیز و محاسبه می کند":

1) ساعت حرکت و بازگشتم (به شکل تقریبی دقیق) چه خواهد شد؟ > زمان اجرای دقیق طرح استراتژیکی اصلی وسط بازی (تعداد حرکات) را ذهنش خودجوش! تخمین و محاسبه می کند.

2) با چه وسیله ای بروم (تاکسی سواری،مترو یا اتوبوس)؟ > از چه سوارهایی استفاده کنم

((Piece Play in Chess

3) اگر قصد کردم با تاکسی بروم و موفق نشدم چه جایگزینی دارم تا زمان و هزینه کمتری

متحمل شوم؟  >  (The Backup Plan in chess)

4) چه هزینه ای بایت خرید کتاب باید همراه داشته باشم و اگر کتاب یا تجهیزات شطرنجی

بیشتری جلب نظرم را کرد چه میزان اعتبار در نظر خواهم گرفت؟ ((Pawn or Piece Sac

تمام این سئوالات و محاسبات ذهنی در کمتر از چند ثانیه انجام می شود با ضریب خطای بسیار

کم و دقت بالا به خصوص که شطرنجباز در بازی بلیتس یا شطرنج سرعتی نیزتبحرداشته باشد

زیرا دراین نوع تایم کنترل زمان زیر5 دقیقه هست و هر کس زمانی بسیارکم برای اجرا وانجام

تمام حرکات بازی شطرنج در اختیار خواهد داشت.

دراین صورت شخص باید وضعیت نهایی(پوزیسیون) را در ذهن مجسم کند و قدم به قدم نحوه

پیمایش این مسیر را ،تا بتواند به هدف نهایی یعنی مات کردن شاه حریف برسد و البته برای هر

حرکت خود زمانی حدود 10 ثانیه یا کمتر خواهد داشت در نتیجه با تکرار و تمرین تاکتیک های

خاص شطرنجی به جایی میرسد که با سرعت بیشتر و زمان کمتر بهترین تصمیمات و طرح ها

را در طول بازی با درصد خطای بسیار پایین (در سطح حرفه ای برابر با صفر) خواهد گرفت.

حال این مثال و محاسبات را تعمیم دهید به کل زندگی یک شخص و از تمام زوایا تصمیمات و

لحظات مهم و بحرانی زندگی او را(Critical Moments in Chess)  بررسی کنید:

اینکه درزمانه ی حال دوعنصر زمان و اخذ تصمیم سرنوشت ساز چقدر اهمیت پیدا کرده اند!

(هواپیمای اوکراین)

یکی از ویژگی های متون آموزشی شوروی در زمینه تئوری گشایش، توجه به روشهای آموزشی است. شیوه های آموزش در این کشور پیوند تنگاتنگی با نظام درجه بندی و نیز کار آموزشی دارد که پیوسته در باشگاههای شطرنج صورت می گیرد.

لونفیش و رومانفسکی، سهم به ویژه ارزشمندی در این حوزه دارند. هرچند دامنه کار آموزشی آنها بسیار وسیع است، اما در این میان مطالعه تئوری گشایش از جایگاه خاصی برخوردار است رومانفسکی روشی را برای مطالعه گشایشها طرح ریزی کرده است که به کار شطرنج بازان سطوح پایین تر می آید در حالیکه لونفیش در پدید آوردن روش آموزشی برای بازیکنان سطوح بالاتر موثر بوده است.

برخی از موضوعات مطروحه از سوی لونفیش ارزش آن را دارند که با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار گیرند. او براین باور است که بین میزان آگاهی یک شطرنج باز از تئوری گشایش و معیارهای عام رابطه ای مستقیم وجود دارد. پس به این نکته توجه می کند که شناخت بازیکن ازتئوری گشایش می بایستی پابه پای بیشتر شدن مهارت کلی اش در شطرنج ارتقا یابد لونفیش به بازیکنان سطوح بالا توصیه می کند که ابتدا تعداد محدودی از نظام های گشایشی را مورد مطالعه قرار دهند و به تدریج برگنجینه شناخت خود از گشایش های بیشتر بپردازند. رسیدن به درکی درست از مرحله وسط بازی که پس از مرحله گشایش صورت می گیرد و مطالعه نکات ظریف آن از اهمیت اساسی برخوردار است. هدف اصلی از مطالعه واریانت های گوناگون گشایشی، تسلط یافتن بر امکانات پویای مرحله وسط بازی است. لونفیش به بازیکنان توصیه می کند بیش از آنکه مقالات تئوریک را مطالعه کنند به بررسی گشایشهایی بپردازند که در مسابقات استادان روی می دهد. مهمتر از همه هشداری است که او به بازیکنان می دهد تا مبادا در برابر نظام های گشایشی مد روز گیج و مبهوت شوند.!

لونفیش طرح تفصیلی را برای بررسی سیستم های جدید گشایشی پیشنهاد می کند. این طرح شامل موارد زیر است

۱) گردآوری مقالات (گرد آوری بازیهای انجام شده و تحلیلها و مرتب کردن منظم)

۲) تحلیل این مقالات

۳) بازبینی نتایج این تحلیل به صورت اتفاقی و در مسابقات

لونفیش تاکید میکند که بدون انجام چنین کار دشوار و دقیقی، هیچ شطرنجبازی نمی تواند بر تئوری گشایش تسلط یابد بخش دیگری از کار لونفیش نیز بسیار با ارزش است. او با تحلیل بازی بازیکنان رده اول، اشتباهات شاخصی را که در گشایشی مرتکب شده اند، بررسی نموده است

اشتباهات اصلی ناشی از این موارد است:

 a) آگاهی ناکافی از متون شطرنج

 b) انتخاب روش ضد پوزیسیونی در مرحله گشایش

 c) ناتوانی در اجرای گشایشهای ( تدافعی )

 d) اجرای مکانیکی و حفظی واریانت ها

 e) نا آگاهی از اهمیت مرحله گشایش (آگاهی از اینکه گشایش صرفا آغاز بازی نیست و در بسیاری موارد سرنوشت بازی در همین مرحله رقم می خورد)

ظهور نسل جدید استادان شوروی در دهه سی و چهل خیزش بی سابقه ای را در عرصه تئوری گشایش سبب گردید. آغازگر این حرکت باتوینیک بود، باتوینیک یکی از نخستین شطرنج بازانی بود که به تحلیل علمی گشایش ها پرداخت. او در تحلیل گشایش ها نه تنها پیچیده ترین وضعیت های ممکن در مرحله میانی بازی بلکه حتی آخر بازی را نیز مورد توجه قرار می داد باتوینیک سهم مهمی در پیشرفت تئوری دفاع های فرانسه، سیسیلی، اسلاو، بازی اسکاتلندی و نیز دفاع های نیمزوویچ و گرونفلد و گشایشهای انگلیسی ورتی داشته است. در نتیجه پژوهش های او بود که کل بازی از همان نخستین حرکات به مانند پیکار اندیشه های متحد اما پیچیده مورد پذیرش قرار گرفت!

باتوینیک به بررسی همه جانبه ای از مسائل مطرح در تئوری گشایش شطرنج پرداخت. وی با تشخیص ارتباط گشایشهای گوناگون، نظام تازه ای را برای فراهم آوردن گنجینه ای از گشایش ها پدید آورد. بی جهت نیست که در برابر حرکت d4 یکی از نظامهای گشایشی مطلوب او دفاع هلندی است. در عمل بازیکنان اغلب این دفاع را با حرکت e6 (برای جلوگیری از گامبی استانتون) شکل می دهند. این حرکت به سفید امکان می دهد که با جابه جا کردن مهره هایش دفاع فرانسه را شکل دهد باتوینیک هر دو گشایش را به تفصیل مورد مطالعه قرار داد.

او در عین حال سعی دارد تا به هنگام گشایش بحرانی ترین مسیرها را که از طریق آن بازی به تند و تیز ترین وضعیت درمی آید برگزیند. او دیگر به رمز و راز پویایی در گشایش پی برده است، نمونه چنین تسلطی ترتیب حرکاتی که برای دفاع اسلاو ارائه میدهد. در این سیستم از نخستین حرکات، نبردی بسیار تند در کل صحنه شکل می گیرد. در بسیاری از واریانت ها، این کار سبب برهم خوردن بسیار سریع تعادل می شود. وی درحل بسیاری از مسائل مربوط به چگونگی کنترل مرکز در گشایشهای مدرن نقش داشته و طرحهای بنیادی و تازه بسیاری را ارائه کرده است.

باتوینیک پیوسته بر غنای گنجینه گشایشی خود از طریق مطالعه نکات ظریف هر گشایش تازه، می افزاید. قهرمان پیشین جهان پایه گذار مکتبی نو و پیشرفته در آموزش تئوری گشایش هاست. از ویژگی های این مکتب مطالعه عمیق گنجینه گشایشی حریف است. انجام چنین مطالعه ای ازآن روست که حریف را واداربه انتخاب سیستم های گشایشی کند که آشنایی چندانی با آنها ندارد ودرنتیجه به لحاظ روانی احساس آرامش نکند. ارزشمندی این روش اکنون مورد تائید همگان است ودیگر اساتیدبزرگ و بازیکنان قدرتمند از آن

تبعیت می کنند.

استاد بی نظیر شطرنج مارک دوورتسکی در کتاب معروف آمادگی برای مسابقات شطرنج در مورد تحلیل بازی: چرا من روی این موضوع تکیه می کنم؟ زیرا به نظرم می آید که علت اصلی پیشرفت من در شطرنج، صرف وقت زیاد برای بررسی بازی های خودم است. من عقیده دارم که بدون بررسی وانتقاد از بازیهای خود، پیشرفت غیر ممکن است، البته این به آن معنی نیست که باید سایر تمرینها را به دست فراموشی سپرد. باید در مورد شروع بازی، پایان بازی و وسط بازی وهمچنین بازیهای بازیکنان قوی نیز کاملا کار کرد، اما با بهره گرفتن از بازیهای خود می توانیم بیشتر یاد بگیریم. بازیهای ما با طرز فکرمان نزدیکتر است. ما آنها را بازی کرده ایم و مسائلی را که در طول بازی پیش آمده است خودمان حل کرده ایم. در تحلیل پس از بازی، برداشتمان دقیق تر از برداشت زمان بازی خواهد برد، می توانیم اشتباهاتمان را تشخیص دهیم و بفهمیم که دقیقا در کجا بدون دقت بازی کرده ایم. حریفانمان بعضی اوقات ما را با بهره گیری از اشتباهاتمان تنبیه می کنند، ولی بسیاری اوقات نیز کسی متوجه اشتباهاتمان نمی شود و فقط در بررسی بعد از بازی می توان متوجه آنها شد، نکاتی که به نظر من باید در بررسی بازی خود، بیشترین توجه را به آنها بکنیم، به شرح زیر هستند. قبل از هر چیز، شما باید نقاط عطف بازی را پیدا کنید؛ باید مشخص کنید که در کجا اشتباه صورت گرفته است و تشخیص دهید که پوزیسیون در کجا شروع به تغییر کرد، و کجا عوض کردن موقعیت امکان پذیر بوده ولی انجام نگرفته است. توانایی پیدا کردن این نقاط حساس، اهمیت فوق العاده ای دارد، زیرا به پیدا کردن همین نقاط در بازی واقعی کمک می کند. این مساله شاید مشکلترین مساله درشطرنج باشد؛ یعنی قسمتی که لازم است سخت فکرکنید ومسأله را حل کنید، آن هم هنگامی که یک حرکت نتیجه بازی را تعیین می کند. باید گفت که عده زیادی از بازیکنان بسیار نیروند نیز این توانایی را به صورت کامل ندارند، یک بار با بوریس اسپاسکی (قهرمان پیشین جهان) بازیهای بابی فیشر (که همه ی ما بدون استثنا به ارزش آنها معترفیم) را بررسی می کردیم. به عقیده اسپاسکی، فیشر تنها یک ایراد خیلی کوچک داشت و آن این بود که او گاهی نقطه عطف و حساس بازی را حس نمی کرد. البته این ایراد نسبت به سطح بسیار بالای بازی او در نظر گرفته می شود، ولی به عقیده اسپاسکی این مسأله بعضی اوقات مانع تیجه گیری فیشر می شد. " تنها راه برطرف ساختن این ایراد، مطالعه بازی خود است" دومین نکته ای که دربررسی بازی خود باید بدان توجه داشت، یافتن دلایل اشتباه است. پس ازپیدا کردن اشتباه های خود، رفته رفته تشخیص می دهیم که آنها از کجا ناشی می شوند و از این طریق کمبودهای بازی خود را خواهید دید. البته داشتن مربی این کار را آسان تر میکند ولی شما فقط زمانی به فایده این کار پی می برید که خودتان دلایل اشتباهاتتان را پیدا کنید تا دوباره با آنها دست به گریبان نشوید بهترین شرط برای از میان برداشتن یک ضعف، آگاهی از آن است. سومین نکته قابل توجه در بررسی بازی خود، یافتن امکانات جدید و حرکاتی است که شما در طول بازی توجهی به آنها نداشتید و حواستان معطون به طرح های دیگری بوده است. پس از تجزیه و تحلیل بازی، درک بهتری ازپوزیسیون های مطالعه شده خواهید داشت و در روشهای تاکتیکی و استراتژیکی تیپیک این پوزیسیونها مهارت خواهید یافت. تجربه و نتیجه ای که با این کار به دست می آورید به طور غیر مستقیم اثر عمیقی درحافظه شما می گذارد و این تأثیر نسبت به مطالبی که از سایر منابع را می گیرید بیشتر در ذهن شما باقی خواهد ماند . نکته آخر: هنگام بررسی بازی خود، به شروع بازی بسیار توجه کنید و سعی کنید در آن پیشرفت کنید، به خصوص اگر از نتیجه شروع بازی راضی نبودید. با بررسی انتقادی از شروع بازی خود می توانید دانش خود را پیشرفت دهید، طرحهای جدیدی به کار بندید و دست به نوآوری بزنید ! بنابراین آموزش بررسی بازی های خود بسیار مهم است و اینکار باعث خودشناسی بازیکن و در اختیار داشتن دیتابیس یا بانک اطلاعاتی بازی های خود و ایجاد دانشنامه ی شروع بازی هایش می شود.